Vorige week heb ik mezelf een stevige belofte op de arm gespeld. Elke maand ga ik een kort verhaal schrijven, wat neerkomt op twaalf verhalen. Ook wilde ik met andere vormen van verhalen gaan experimenteren, waarbij de lengte kan verschillen. Hoe lang ik dat ga volhouden, gaan we zien. Daar is het een goed voornemen voor, immers.
Maar de betere vraag is misschien wel wat een ‘kort verhaal’ precies inhoudt. Wat is de lengte van zo’n kort verhaal? Is dat twintig pagina’s? Dertig? Of is het iets heel anders?
De lengte meten
Als je een boek in de boekenwinkel bekijkt, zie je meerdere dingen. Je ziet de kaft, de titel, de auteur. Als je iets interessants ziet, lees je misschien de rugtekst… en ongetwijfeld kijk je ook hoe dik het is. We gebruiken graag het aantal pagina’s om te zien hoe lang een boek is. Ik zelf deed het in mijn studieperiode al als we huiswerk toegewezen kregen. Het aantal pagina’s dat bestudeerd moest worden, vertelde mij hoe veel werk het was. Ik wist de lengte van mijn huiswerk.
Maar daar klopte geen hout van. Studieboeken zijn groter, met een kleiner lettertype dan de gemiddelde leesboeken. Er staat meer tekst op een dergelijke pagina, terwijl afbeeldingen juist de tekstdichtheid weer verminderen. Een studieboek is heel anders dan een leesboek, dus het heeft geen zin om de paginatelling te vergelijken. Het zou zomaar van een andere lengte kunnen zijn.
Maar twee leesboeken zijn ook niet te vergelijken. Er zijn talloze factoren die de tekstdichtheid in boeken beïnvloeden. De marges kunnen verschillen, of het lettertype of formaat. Iets simpels als een hoofdstukindeling kan grote verschillen maken. Ik heb boeken gelezen die een nieuw hoofdstuk op dezelfde pagina beginnen, met enkel een witregel er tussen. Er zijn boeken die steevast een nieuw hoofdstuk op de volgende pagina beginnen. Ik heb zelfs boeken staan die een nieuw hoofdstuk altijd op de rechter pagina beginnen. Als een hoofdstuk op de rechter pagina eindigt, is de volgende linker pagina dus leeg.
Hoe meet je het dan?
Het is een veelvoorkomende fout die ik zelf ook nog veel bega. Als ik in de trein lees, hou ik bij hoe veel pagina’s ik ongeveer kan lezen. Soms lees ik er zestig, soms tachtig als ik vertraging heb, bij andere boeken haal ik er weer maar veertig. Heel af en toe haal ik zelfs maar 25 pagina’s, als het onderwerp extra taai is.
Het is nog steeds een domme manier van tellen.
Er is maar één factor die tussen alle leesboeken in de hele wereld hetzelfde is. Deze factor is onafhankelijk van de opmaak van het boek, of de paginaindeling. Als je een boek schrijft voor NaNoWriMo, is het de enige manier waarop je wordt beoordeeld.
De woorden.
Of, om precies te zijn, het aantal woorden dat je schrijft. Als je wil weten hoe veel je moet gaan lezen, dan tel je het aantal woorden. Daarmee weet je de daadwerkelijke lengte van een verhaal, al heb je geen idee hoe veel pagina’s het beslaat.
Wat betekent een bepaalde lengte?
Tussen verschillende verhaalvormen zijn verschillende lengtes die geaccepteerd worden. De lengte van een bepaalde vorm staat niet hard vast, maar er zijn wel bepaalde geaccepteerde grenzen. Als je een roman schrijft, schrijf je steevast meer dan als je een kort verhaal vertelt. Een handpalmverhaal is weer korter en een novelle is weer langer.
Maar wat is nou die exacte lengte? Laat ik ze hier eens onder elkaar zetten.
Een roman
Romans zijn de verhalen waar je aan denkt als je het over een boek van fictie hebt. Het is een verhaal waar je je in kan inleven en waarin er genoeg ruimte is om karakters vorm te geven. Er kunnen dingen gebeuren, verrassingen kunnen voorkomen, en het verhaal kan opeens omslaan. Alles staat vrij voor een verhaal.
Afhankelijk van het genre zijn er verschillende geaccepteerde lengtes, maar de minimale lengte staat redelijk vast. Een roman voor volwassenen is meer dan 40.000 woorden lang. In NaNoWriMo is het minimumdoel om 50.000 woorden te schrijven, waarmee je ruim boven die grens uitkomt. Een (iets) kortere roman kan dus ook, afhankelijk van hoe veel tekst je wil schrijven!
Epische verhalen staan er om bekend dat ze hier wel boven uitkomen. Vooral in de fantasiewereld zijn verhalen van 75.000 tot 100.000 woorden meer het gemiddelde. Romantische verhalen neigen juist weer naar die ondergrens, en jeugdromans zijn over het algemeen nog iets korter: 20.000 tot 40.000 woorden. Ik richt me echter wel op de volwassen ‘normen’.
Novelle
Net onder het roman is de ‘Novelle’, of ‘Novelette’ in het Engels. De Engelse benaming zegt al genoeg: het is een verkleinwoordje voor ‘Novel’.
Novelles zijn in mijn ervaring verhalen die iets toevoegen aan een serie. Ze belichten karakters die in de ‘vaste’ boeken geen schermtijd krijgen, maar wel dingen doen die belangrijk zijn voor het verhaal. In een losstaande Novelle kunnen die karakters de aandacht krijgen die ze verdienen. Het alternatief is immers dat ze er ergens tussen gepropt worden, of dat hun evenementen gewoon opeens gebeurd zijn.
Natuurlijk kan een Novelle ook een beknopter verhaal beschrijven. Minder tijd wordt besteed aan de wereld en de concentratie ligt op de dingen die de hoofdpersonen doen. Dialoog hoeft niet te worden beperkt, maar het is wel secundair aan de dingen die daadwerkelijk gebeuren.
Een Novelle is over het algemeen tussen de 7.500 en 20.000 woorden lang. Dat komtovereen met één tot vier hoofdstukken in mijn verhalen.
Kort verhaal
Een kort verhaal verspilt geen tijd. De wereld krijgt enkel de de kortst mogelijke beschrijving waarin de auteur slechts de relevante punten aanstipt. Enkel die dialoog die bijdraagt aan de voortgang van het verhaal is uitgeschreven.
Je hebt immers maar tussen de 1.000 en 10.000 woorden om het allemaal mogelijk te maken. Het idee is dat een kort verhaal aan het einde een onvoorziene draai geeft. Er gebeurt iets waardoor de rest van het verhaal in een ander licht staat. Het moet bijna net zo interessant zijn om het verhaal later opnieuw te lezen.
Je vindt korte verhalen vaak terug in verzamelwerken. Ook kunnen ze gebundeld zijn met omnibussen als een kort verhaal in een bepaalde wereld afspeelt. Auteurs maken hun korte verhalen vaak gratis beschikbaar, of schrijven ze naar een specifiek thema voor een opdracht of wedstrijd.
Deze verhalen zijn geconcentreerd en lopen snel. Er is bijna geen ruimte voor tekst die geen doel dient, dus alles moet een reden hebben.
Ik heb mezelf beloofd om twaalf van deze korte verhalen te schrijven in het komende jaar. Ik wil kleinere verhalen vertellen in werelden die ik nog uit wil breiden, of zelfs nog niet in heb geschreven. Als ik het goed voorbereid, kan ik een kort verhaal op een vrije weekenddag schrijven. Dat is echter ook gelijk waar de crux ligt:
Ik moet het goed voorbereiden.
De tijd gaat ons leren of ik het kan.
Handpalmverhalen
Ik heb het al eerder gehad over Ernest Hemingway, om hele andere redenen. In dit geval gaat het over de Handpalmverhalen, extreem korte teksten die een verhaal vertellen. Een van ’s werelds beroemdste Handpalmverhalen, of Flitsfictie, wordt aan hem toegekend:
For sale: baby shoes, never worn.
Hoewel het niet zeker is dat de man het zelf heeft geschreven, is dat onbelangrijk voor het verhaal. In zes woorden is er, met subtiele suggestie, een hele wereld ontstaan voor de lezer. Een wereld waarin mensen lief hebben gehad en samen zijn gekomen. Waarin mensen hebben gewonnen, maar uiteindelijk ook hebben verloren. Misschien zijn deze mensen uit elkaar gegaan door de stress van zwangerschap, of is er een miskraam geweest. Er zijn opties, maar de exacte details zijn onbelangrijk.
Die vullen we zelf wel in.
Het voorbeeld hierboven is een extreem voorbeeld. Het heeft talloze mensen geïnspireerd om andere flitsfictie van zes woorden te schrijven, maar dat is niet de eis. De lengte van Flitsfictie kan variëren van zes tot wel duizend woorden, met als vuistregel dat het niet langer is dan een pagina. (bron: Wikipedia)
Komen we toch nog terug op die pagina’s.
Binnen Flitsfictie zijn er nog verschillende vormen die iets strakker zijn gedefinieerd, maar allemaal hebben ze hetzelfde gemeen. Het gaat over verhalen die ‘minder is meer’ omarmen. Verhalen die details en dialoog achterwege laten en de lezer vertrouwen om de lege plekken in te vullen. Doordat zo veel open blijft voor interpretatie, is het meer kunst dan literatuur.
Ik wil het dolgraag een keer proberen.
Hoe staat deze lengte in verhouding?
Het is een hobby van mij om de lengte van mijn verhalen te vergelijken met ‘de groten’. Eerder heb ik al A Cage for Horrors in perspectief geplaatst door Harry Potter er naast te houden. De engelse versie van ‘De Steen der Wijzen’ is 76.944 woorden lang en is een verhaal dat je in een dag uit kan lezen als je er goed voor gaat zitten. Dit is ook de lengte waar ik dit jaar met NaNoWriMo op ga mikken.
Het andere extreme is Brandon Sanderson. Als je mijn blogs leest, heb je de naam wel al eens voorbij zien komen. Het kortste deel van zijn epische ‘Stormlight Archive’ boeken is 383.389 woorden lang. Dat zijn boeken waar je een paar dagen echt goed voor moet gaan zitten om ze snel uit te lezen.
En om het in een nog mooier perspectief te zetten: de lengte van dit blogje is 1.569 woorden, iets minder dan het dagelijkse doel van NaNoWriMo!
