Het klinkt zo vanzelfsprekend. De rij begint vooraan, bij de ingang. Iedereen sluit achter de voorste aan, maar één persoon staat aan het begin. In een supermarkt pak je het artikel dat vooraan staat, netjes gespiegeld. Tenzij je natuurlijk op de houdbaarheidsdatums let. Als je aan een verhaal begint, begin je ook aan het begin, bij boek één. Hoe moet je anders weten waar alles over gaat, zonder alle context die er bij hoort?
Allemaal vanzelfsprekende dingen. Toch is er iets voor te zeggen om niet vooraan te beginnen.
Begrijp een verhaal door vooraan te beginnen
Recentelijk heb ik mijn handen weten te leggen op The Victory: Part 2. Het is de laatste, mogelijk afsluitende, omnibus van de Gaunt’s Ghosts serie. Een 16-delige serie in de wereld van Warhammer 40.000. Ooit, als prille twintiger, ben ik aan de serie begonnen uit interesse voor het universum. Ik had de eerste drie omnibussen gekocht, duidelijk vooraf al overtuigd van hun kwaliteit, en begon te lezen.
Het duurde lang voor ik begreep waarom de eerste omnibus, The Founding, me niet trok. Ik begon aan het eerste boek, probeerde er in te komen, maar raakte al snel verdwaald. Het boek verschoof herhaaldelijk van de kast naar mijn bureau en weer terug. Ik kwam er gewoon niet in en raakte herhaaldelijk de draad kwijt door desinteresse.
Ik leerde later waarom ik zo veel moeite had om in het verhaal te komen. Schijnbaar waren de eerste twee boeken verzamelingen van korte verhalen die aan elkaar zijn geknoopt. Er waren wel zeker karakters die terug bleven komen, maar het was moeilijk om te begrijpen wie belangrijk was. Met dat in het achterhoofd ben ik nog eens vooraan begonnen. Het was bevrijdend om te weten dat de eerste twee boeken niet zo belangrijk zijn. Voor ik het wist was ik bij het derde boek en kon het daadwerkelijke verhaal beginnen.
Een paar jaar later kwam The Victory: Part 1 uit. Ik wist dat de eerste boeken goed waren, dus ik kocht de omnibus. Het was alweer een paar jaar geleden… dus ik begon weer van voren af aan.
En opeens waren de eerste twee boeken een stuk beter. Hoewel ik er klaar voor was om ze irritant en onsamenhangend te vinden, was dat niet het geval. Ik wist al wie de belangrijke mensen waren en op wie ik een oogje moest houden. Binnen no time zat ik weer midden in het verhaal en kon ik de nieuwe boeken lezen.
Boeken waarvan ik al wist dat ze een paar van de sterkste boeken in de serie waren.
De derde keer is beter
Ik hield het internet in de gaten, want een Part 1 suggereert dat er een Part 2 volgt. Het duurde vier jaar, maar uiteindelijk werd het toch gepubliceerd. Helaas kwam ik er pas twee jaar later achter.
Uiteindelijk verscheen Part 2 bij mij thuis en verschoof The Founding weer naar mijn nachtkastje. Met elke avond een uurtje begon ik weer… en kon ik het gevoel niet kwijtraken. Die eerste twee boeken? Ik kon zonder ze. Ik wilde ze overslaan, ook al heb ik ze wel gelezen. Pas bij het derde boek, Necropolis, begonnen de namen weer daadwerkelijk sentimentele gevoelens op te roepen. Die namen waren bekend en ik wist al wat er met ze ging gebeuren, en hoe. Toch wilde ik weer van vooraan weten hoe hun reis verliep.
Had ik bij The Victory: Part 2 kunnen beginnen? Ik denk het wel. De reis van de titulaire Ghosts wordt nu weer opgefrist in mijn hoofd, maar ik had zonder gekund. Alle relevante plotpunten en karakters zouden ongetwijfeld uitgelegd worden. Toch voelt het goed… om nu weer bij Necropolis aan te zijn gekomen.
Vooraan beginnen is niet altijd nodig
Ooit keek ik serieus naar anime. De verhalen waren leuk en de stijl was goed, maar het was moeilijk te combineren. Ik zat op school en moest me eigenlijk concentreren op huiswerk.
Niet dat dat goed ging, maar dat is niet het onderwerp van dit verhaal.
Dus wat deed ik? Ik probeerde me te concentreren op wat ik moest, met een video naast mijn werk open. Ik geloofde graag dat het goed te doen was, hoewel de realiteit toch naar een andere uitkomst wijst.
Het nadeel aan het kijken van een Japanse serie is dat je wel op moet letten. Ik spreek geen Japans, dus ik moest wel op de ondertiteling letten. Dat betekende dat mijn interesse uiteindelijk verdampte en ik me op andere dingen ging concentreren.
Wat heeft dit te maken met vooraan beginnen? Een van mijn vrienden probeerde me aan The Melancholy of Haruhi Suzumiya te krijgen. Het was een serie die de nodige artistieke ideeën had, zowel in de boeken als in de anime. Als je het eerste seizoen op volgorde van uitzending kijkt, krijg je een verhaal met fillers die soms wat verwarrend liepen, maar wel met een goedgebouwde spanningsboog en een sterke conclusie aan het einde van het seizoen.
Je krijgt alleen niet het verhaal op chronologische volgorde, waardoor de karakters heen en weer springen.
Ik koos ervoor om de serie op chronologische volgorde te kijken. Ik begon niet vooraan, maar bij aflevering twee. De seizoensfinale was op aflevering vijf, en de rest van het seizoen… voelde vreemd. Er was geen conclusie. Was ik vooraan begonnen, bij aflevering één, dan zou de conclusie bevredigender zijn geweest. Toch sta ik nog steeds achter mijn keuze.
En elke aflevering had een absolute banger van een afsluiter. Dat is ook wat waard.
Concluderend
Ik zou hier graag een grapje willen schrijven. Een uitspraak als ‘als je vooraan was begonnen, dan zou je mijn conclusie al weten’. Het zou een prima afsluiter zijn… maar helaas is het onderwerp niet zo simpel. Net als veel conflicten zijn er verschillende factoren in het spel. Daardoor is het vormen van een mening of conclusie niet zo eenvoudig als je graag zou willen.
En dat is de meest politiek geladen tekst die ik ooit op dit blog zal plaatsen. Beloofd.
Zelf zal ik altijd mijn best doen om vooraan het verhaal te beginnen. Als dat betekent dat ik bij boek drie moet beginnen, dan zij dat zo. Het begin van het verhaal is waar je begint en je leert vanzelf de inzichten van de karakters. Als ik besluit om Six of Crows vóór Shadow and Bone te lezen, dan is dat waarschijnlijk een ongelukje.
Nee, het was echt een ongelukje. Ik wist niet dat de twee met elkaar verbonden waren.
Uiteindelijk is het je eigen keuze. Ik ken mensen die hele hoofdstukken in boeken overslaan, omdat ze het centrale karakter van dat hoofdstuk niet uit kunnen staan. Missen ze daardoor delen van het verhaal? Ja. Maakt het ze gelukkiger?
Schijnbaar.
Uiteindelijk is het je eigen tijd en je eigen genot. Laat niemand je vertellen of je wel of niet vooraan moet beginnen. Als George Lucas het kan doen met een van ’s werelds meest succesvolle filmseries, kan jij het ook.
